Saponinen

Vele gezondheidsvoordelen van sojabonen worden toegeschreven aan isoflavonen maar ook saponinen, die minder onderzocht zijn, kunnen een belangrijke rol spelen. Tempeh en de meeste sojaproducten bevatten hoge gehaltes van saponinen. Hele sojabonen bevatten tussen 2 en 5 g saponinen per 100 g. Saponinen zijn verbindingen van suikers met steroiden, steroide alkaloïde of triterpenen en komen voor in vele voedingsmiddelen zoals asperges, sojabonen, quinoa, olijven, druiven en vele kruiden, inclusief zeepkruid dat haar naam ontleend aan haar schuimende saponinen. Wanneer opgelost in water vormen saponinen een stabiel zeepachtig schuim. Dit kan gemakkelijk worden waargenomen wanneer stukjes sojabonen in water worden gemengd (zie foto hierboven). Wegens de aanwezigheid van zowel een hydrofiel gedeelte (suiker) als hydrofoob (steroïden) gedeelte fungeren zij als emulgator en schuimmiddel. De sojasaponinen zijn verdeeld in 2 groepen: saponinen van groep A hebben en ongewenste strenge smaak, typisch voor sommige sojaproducten, terwijl deze van groep B gezondheidsbevorderende eigenschappen bezitten. De sojaboonkiem bevat de meeste groep A saponinen, terwijl de groep B saponinen zowel in de sojaboonkiem als de zaadlobben wordt gevonden. De sojaboonpellen, die tijdens de productie van tempeh worden verwijderd, bevatten slechts weinig saponinen. Sommige planten bevatten giftige saponinen maar deze die in sojabonen en tempeh worden gevonden zijn eetbaar en bezitten eigenlijk gezondheidsvoordelen.

Gezondheidheidsvoordelen van de Saponinen

Saponinen kunnen cholesterol verlagen door de galproductie te stimuleren en kunnen het risico op dikke-darmkanker verlagen.

Cholesterolverlaging - In 1979 ontdekt Potter en zijn collega's dat de saponinen in sojabonen het cholesterol verlagen. Het vermogen van saponinen om in de darm emulsies te vormen met galzouten verklaart waarschijnlijk hun cholesterolverlagende activiteit. Door de binding van saponinen met galzouten wordt de absorptie van cholesterol verminderd. Sommige saponinen vormen onoplosbare complexen met cholesterol, wat resulteert in een remming van de absorptie van cholesterol.

Anti-Kanker - Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat de saponinen het risico op dikke-darmkanker kunnen verminderen. De kankercellen hebben voor hun groei behoefte aan cholesterol nodig maar door binding van saponinen met de celmembranen van kankercellen wordt de groei beperkt. In 1995 werd een wetenschappelijke studie van Roa en collega's gepubliceerd in The Journal of Nutrition met als conclusie dat saponinen kunnen bijdragen tot de verlaging van het risico op dikke-darmkanker.

Remming van HIV - Een Japanse in-vitro studie getiteld "Het Remmend Effect van Glycosiden zoals Saponinen van Sojabonen op de Besmettelijkheid van HIV" en gepubliceerd in AIDS in 1989 kwam tot de conclusie dat de saponinen, vooral van de B1 groep, een remmende activiteit tegen HIV besmetting kunnen hebben. Het is belangrijk om te beklemtonen dat dit een in-vitro studie betrof met gekweekte cellen en dat het nog niet aangetoond is dat de consumptie van saponinen HIV kan genezen.